Media
‘Wie sluiten we uit?’ Over prenatale tests en kritische kunst
donderdag 1 november 2018
(Interview met Wit.h)
In België wordt sinds 1 juli 2017 de NIP-test nagenoeg volledig vergoed door het ziekenfonds. Met deze ‘niet-invasieve prenatale test’ (NIPT) wordt nagegaan of een ongeboren kindje al dan niet het syndroom van Down heeft. Daartoe wordt, via het bloed van de moeder, het DNA van de baby gecontroleerd. Omdat deze NIPT weinig belastend en nu dus vrij toegankelijk is, valt het te voorzien dat er in ons land almaar minder kinderen met Down geboren zullen worden, op een dag wellicht helemaal niemand meer.
Deze ontwikkeling roept prangende ethische vragen op, waarover ik met Luc Vandierendonck van Wit.h vzw in gesprek ben gegaan. Wit.h is een culturele organisatie uit Kortrijk die zich tot doel stelt kunstenaars met en zonder beperking bij elkaar te brengen binnen innovatieve en inclusieve projecten. Vandaar ook dat we in dit interview dieper ingaan op de soms normbevestigende, soms kritische rol die kunst kan spelen ten aanzien van het leven met een beperking. Kunst en literatuur kunnen ons bovendien helpen om na te denken over de samenleving die we bezig zijn te creëren. Wie hoort er wel bij, en wie niet? Welk leven is het waard geleefd te worden, en welk leven is dat niet? In hoeverre moeten we prenatale tests en andere gentechnologieën, zoals het voorspelde DNA-paspoort, aanwenden om in de toekomst alleen nog ‘perfecte’ mensen op de wereld te zetten? Hier kunt u alvast het fragment uit het interview bekijken waarin specifiek de NIPT ter sprake komt.
Dit interview kadert in het artistieke project ‘Bloedtest’, waarvoor Wit.h en het Gentse Museum dr. Guislain de handen ineen slaan. Gedurende dit project buigen kunstenaars en wetenschappers zich gezamenlijk over de uiterst complexe problematiek die de NIPT aan de orde stelt.