Reisjournaal
Schrijven voor het vaderland: op zoek naar José Martí
zaterdag 10 juli 2010
(Reisreportage over Cuba verschenen in Streven, 77.7 2010, pp. 610-621)
Onderweg van Trinidad naar de oostelijke stad Santiago, het eindpunt van onze rondreis op Cuba, doen we het plaatsje Sancti Spiritus aan. Nu ik deze drie toponiemen neergeschreven op een rijtje zie valt het me des te sterker op hoeveel christelijke mythologie ze meetorsen: behalve de drie-eenheid en de Heilige Geest is ook Sint-Jacob de Morendoder (Santiago Matamoros) van de partij, de in Compostela vereerde koene strijder die op zijn vurige ros de Arabieren bevocht. Was hij een moslim geweest, dan hadden we hem tegenwoordig een terrorist of een jihadist genoemd. Deze Spaanse en Latijnse plaatsnamen vertellen een oud verhaal over onderdrukking, over het culturele geweld dat in het benoemen van het andere of het onbekende schuilt, maar misschien zeggen ze nog meer over de angsten en verlangens van de eerste kolonisten.